Στον αστιγματισμό, η διαθλαστική δύναμη του ματιού δεν είναι η ίδια σε όλους τους μεσημβρινούς, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η συγκέντρωση των εισερχομένων στο μάτι ακτινών σε ένα σημείο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο αστιγματισμός οφείλεται σε διαταραχές του σχήματος του κερατοειδούς.
Στον αστιγματισμό τόσο τα μακρινά όσο και τα κοντινά αντικείμενα φαίνονται παραμορφωμένα.
Αυτό συμβαίνει επειδή n καμπυλότητα του κερατοειδούς δεν είναι ομοιόμορφη σε όλη του την επιφάνεια, με αποτέλεσμα οι ακτίνες του φωτός να μην εστιάζονται στο ίδιο επίπεδο.
Ο αστιγματισμός έχει ως βασικό σύμπτωμα τη θολή όραση. Επιπλέον, πολύ συχνά προκαλεί κοπιωπία, ζάλη και ερυθρότητα όταν κάποιος διαβάζει πολύ ώρα ή χρησιμοποιεί Η/Υ.
Η πρεσβυωπία είναι η δυσκολία αναγνώρισης αντικειμένων σε κοντινή απόσταση και στους περισσότερους ανθρώπους εμφανίζεται μετά την ηλικία των 40 ή λίγο νωρίτερα σε αυτούς που έχουν υπερμετρωπία.
Σημαντικό ρόλο στην κοντινή όραση παίζει ο φακός του ματιού. Η προσαρμογή και η καθαρή όραση στην κοντινή απόσταση εξαρτάται από την ελαστικότητά του, η οποία όμως μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας του ατόμου. Οι ακτίνες φωτός από μία κοντινή πηγή, ενώ κανονικά θα έπρεπε να εστιάζονται πάνω στον αμφιβληστροειδή και συγκεκριμένα στην ωχρά, εστιάζονται πίσω από το επίπεδο του αμφιβληστροειδή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την όλο και μεγαλύτερη δυσκολία στην κοντινή όραση.